ЦЪÆХ АРТ УАДЗЫН — 1. Исты æнæнхъæлæджы хъуыддаг тынг банкъарын (цæф, цин, маст æ.æ.а.) Хъырымы уадулыл цыма уæззау къæрцц сæмбæлд, уыйау йæ цæсгомы туг абадт, йæ хъустæ цъæх арт суагътой. (Хъайтыхъты А. Цæллагты саурæсугъд.) Чызгæн йæ уадултæ цъæх арт суагътой.… … Фразеологический словарь иронского диалекта
ЦÆСГОМ ЦЪÆХ АРТ УАДЗЫН — 1. Истæуыл тынг мæт кæнын, джитæнтæ кæнын. Усæн фырадæргæйæ йæ цæсгом цъæх арт уадзы. (Гаглойты В. Дæ амонды тыххæй.) 2. Тæвд кæнын. Фæзæгъынц рынчынæй. 3. Мæсты кæнын … Фразеологический словарь иронского диалекта
КЪАНДЗ — Саумæраты Къандз, – афтæ йæ хоны йæ иунæг фырт Сæууай. Кад æмæ радæй фæцард Нарты хсæн, фæлæ сын цот нæ цыд. Куы фæзæронд æмæ йæ хæцæнгарз райсын, йæ бæхыл сбадын йæ бон куы нал уыд, раст уыцы рæстæг Борæтæ авд азы фæллой фембырд кодтой сæ зæронд … Словарь по этнографии и мифологии осетин
АРÆХДЗАУ — Бедзенæджы фырт чысыл Арæхдзау. Йæ фыд уыд Дæллаг Нартæй – Алæгатæй, йæ мад та Уæллаг Нартæй – Борæтæй. Кадæг «Бедзенæджы фырт чысыл Арæхдзау» ы кæсæм: «Дæллаг Нартæн лæппу райгуырди. Уæллаг Нартæн та – чызг. Дыууæ дæр иу æхсæв. Лæппу иу авдæнæй… … Словарь по этнографии и мифологии осетин
ЗЫНДЖЫ БАРДУАГ — Арт, Æвзалы æмæ Æртхутæг сты йæ дæлбар. Уыдон фæрцы Куырдалæгон бахсиды нæртон адæмы, æмæ сын тыхгæнæг тых нæ ары. Уымæ гæсгæ Нæртон адæмы хонынц артæй гуырдтæ. Уæвгæ Нарты фыдæл Сæуæссæ дæр дунемæ фæзынд Зынджы бардуаджы курдиатмæ гæсгæ æмæ йæ… … Словарь по этнографии и мифологии осетин
СÆУÆССÆ — Нарты фыдæл. Сæуæссæйæ равзæрдысты Нартæ. Йæхæдæг та дунемæ фæзынд афтæ: Зынджы бардуаг Уаз къуылдымыл арт скодта, æмæ артæн йæ фæздæг арвмæ цыд. Зæдтæ йæм смæсты сты æмæ йыл Галæгонмæ бахъаст кодтой «Нал нæ уадзы цæрын йæ фæздæгæй, фæхæсс ма йын … Словарь по этнографии и мифологии осетин
АЛÆФ — Сохъхъыр уæйыг Æфсæроны хъал фырт. Нартæ Зилахары сарæзтой стыр симд, ахæм симд, æмæ зæхх сæ быны рызти. Симды Нарты гуыппырсартæй иу дæр нæ уыди, – нæдæр Уырызмæг, нæдæр Сослан, нæдæр Батрадз. Алæф сæм хохæй бынмæ касти æмæ загъта: «Цон, æмæ… … Словарь по этнографии и мифологии осетин
АМРАН — Даредзанты таурæгъты сæйраг архайæг Амран у ирон адæмы уарзондæр таурæгъон хъæбатыртæй иу. Нарты Батрадзимæ сæ æрæвæрæн ис фæрсæй фæрстæм. Батрадзау Амран дæр у рæстыл тохгæнæг, æгъдауджын, æнæуæлдай ми, йæхи уæлдæр не вæры, хистæртæн,… … Словарь по этнографии и мифологии осетин
АЦÆМÆЗ — Нарты Ацæйы кæстæр фырт. Алæгатæй. Кадæг «Ацæмæз æмæ Насран æлдар» зæгъы: «Ацæтæй мыггаг нал уыдис – Ацæ йæхæдæг зæронд баци, йæ фырт Ацæмæз та ма дзидзидай уыдис». Ахæм уавæры æрæййæфта зæронд Ацæйы йæ хæрæфырт Насран æлдары усы скъæфты рæстæг,… … Словарь по этнографии и мифологии осетин
БÆЛДÆРÆН — Бæлдæрмæ кувæн бæрæгбон. Уалдзыгон бæрæгбон. Æрлæууы, æрдз йæ зымæгон фынæйæ куы райхъал вæййы, рæдзæ мæдзæ куы нал фæкæны, фæлæ Хуры хъарммæ бынтондæр куы базмæлы, уæд. Æхсæв æмæ бон сæ бартæ кæрæдзимæ куы радтынц æмæ бон даргъдæр кæнын куы… … Словарь по этнографии и мифологии осетин